■ معماری به شیوه جانوران بخش عمومی

بافنده اجتماعی (Social Weaver) پرنده بومی آفریقای جنوبی، نامیبیا و بوتسوآنا است. تخصص اصلی این گونه از پرندگان، بافت آشیانه‌های بزرگی است که گاهی میزبان صدها گونه‌ی مختلف از پرندگان طی نسل‌های متعدد است. این آشیانه‌های عظیم‌الجثه از چوب و علف بافته می‌شوند. در سرمای شب اعماق این آشیانه‌ها از هوایی گرم و مناسب برخوردار است، محیطی که پرندگان را به خوبی گرم و راحت نگاه می‌دارد.

مرغ آلاچیق ساز واگلکوپ (Vogelkop Bowerbird) : جنس نر این گونه از پرندگان با جمع آوری شاخ و برگ درختان، اقدام به ساخت آلاچیق یا کلبه‌های کوچکی می‌کند که برای جلب توجه جنس ماده ساخته و آماده می‌شوند. از این رو این پرنده با صبر و حوصله اقدام به تزئین و دکوراسیون خانه‌ی نوساز خود می‌کند. فضای داخلی این آلاچیق‌ها معمولاً با گل‌های رنگارنگ، سوسک، انواع میوه‌ها و خلاصه هر آن چه که جلب توجه کند، آراسته و مزین می‌شوند. نکته‌ی جالب آنکه معمولاً جنس ماده‌ جوجه‌های خود را در این آلاچیق‌ها بزرگ نمی‌کنند.

موریانه : موریانه‌ها عموماً خانه‌ی خود را به شکل سازه‌ای گنبدی شکل یا تپه مانند می‌سازند که از سطح زمین بالا آمده است، گاهی ارتفاع این لانه‌ها تا ده متر نیز می‌رسد. این سازه‌ها معمولاً به شکلی جهت دار و از سمت شمال به جنوب ساخته می‌شوند. به نظر می‌رسد که این امر در راستای حفظ دما و رطوبت محیط زندگی آنها صورت می‌گیرد، چرا که دمای درون آنها با محیط اطراف هماهنگی داشته و متناسب است. موریانه برای ساخت این لانه از سیمانی استفاده می‌کند که هنوز برای بشر ناشناخته است.

زنبور عسل : در میان جانوران و حشرات شاید کندوی زنبور عسل یکی از درخشان‌ترین ابعاد معماری را به خود اختصاص دهد. نظم موجود و رعایت قواعد هندسی در ساخت این کندوها شگفت انگیز است. زنبورها این کندو را با استفاده از موم می‌سازند، ماده‌ای که هم به عنوان مصالح ساختمانی و هم به عنوان ماده‌ی غذایی مورد استفاده در رشد و پرورش زنبورهای جدید، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مرغ سرخ تنورساز (Red Ovenbird) : این گونه از پرندگان، آشیانه‌ی خود را با استفاده از گل و خاک رس می‌سازند. این آشیانه پرنده را از دسترس شکارچیان مخفی نگاه داشته و بعد از خالی شدن به عنوان پناهگاه، توسط دیگر پرندگان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بافنده زبردست (Baya Weaver) : این پرنده که بافنده‌ی زبردستی است، عموماً آشیانه‌ی خود را به شکل آویخته از درختان نخل خاردار یا آکاسیا می‌سازد، البته گاهی نیز این آشیانه را برفراز رودخانه برپا می‌کند، جایی که دسترسی به آن برای شکارچیان مشکل و حتی غیر ممکن است. این پرنده‌ها به صورت انفرادی زندگی می‌کنند، البته گاهی نیز ممکن است به صورت گروهی اقدام به آشیانه سازی کنند.

زنبور وحشی : اکثریت قریب به اتفاق زنبورهای وحشی، چیزی به عنوان لانه نداشته و ترجیح می‌دهند به تنهایی یا به صورت انگلی زندگی کنند. اما دسته‌ای از آنها که زندگی گروهی دارند، آشیانه‌ی خود را با استفاده از شیره‌ی گیاهان، بزاق دهان، صمغ و دیگر مواد و مصالح می‌سازند. این لانه‌های کاغذی مانند نیز همانند لانه‌ی زنبور عسل دارای تقسیم بندی بوده اما از موادی مشابه ساخته نشده‌اند.

پرستو : پرستوها آشیانه‌ی خود را از مواد گوناگونی می‌سازند، هر چند برخی از آنها حفره‌های خالی یا آشیانه‌های ترک شده‌ی دیگر پرندگان را به عنوان اقامتگاه خود انتخاب می‌کنند. گروهی از پرستوها، آشیانه را با استفاده از بزاق دهان خود می‌سازند، واضح است که این نوع آشیانه خوردنی بوده و توسط گروهی دیگر به عنوان غذا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مأخذ: mashreghnews.ir